Mijn commentaar aan de Vaste Commissie EZ

De Vaste Commissie vergadert besloten op 18 oktober a.s.
Op 5 november is er openbaar nota-overleg met de minister.
Thorbeckezaal. Ingang Plein. Voorafgaande wordt de petitie overhandigd.
Overleg begint om 11.00 uur. Er zijn 96 zitplaatsen op de publieke tribune dus ook een plaats voor u.


Inhoud van de brief;


Aan: Vaste-kamercommissie voor Economische Zaken
t.a.v. de griffier, drs. M.C.T.M. Franke Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA ’s Gravenhage




Betreft: schriftelijke inspraak op PKB Randstad 380 kV (Kamerstuknr.30892)

Abbenes, 12 oktober 2007


Geachte commissieleden,


Tijdens uw besloten vergadering op 18 oktober a.s. en in de komende maanden zal uw commissie zich o.a. bezighouden met de besluitvorming rondom de Noordring t.w. de verbinding Beverwijk-Zoetermeer ( verbinding 27 ).
Door middel dezes geef ik met name commentaar op de voorgenomen routering door de Haarlemmermeer en doe daarbij een beroep op uw voortschreidend inzicht maar vooral op het grote verantwoordelijkheidsgevoel dat u als volksvertegenwoordigers ongetwijfeld heeft.

Petitie.
Op 5 november a.s. zal voor de aanvang van het nota-overleg een petitie worden aangeboden waaruit u en de Minister overduidelijk zal blijken dat vele honderden bewoners en toekomstige bewoners van de gebieden in de Haarlemmermeer die met de verbinding zullen worden geconfronteerd, door middel van het plaatsen van hun handtekening, gemotiveerd laten weten het geheel oneens te zijn met de globale ruimtelijke inpassing van verbinding 27.
Anders geformuleerd; Zij zijn mordicus tegen de huidige (globale) westelijke routering door Haarlemmermeer en vóór de oostelijke variant.
Ook de gemeente heeft tot tweemaal toe (voorlopig nog tevergeefs) gemotiveerd schriftelijk aangegeven tegen de keuze van het kabinet te zijn en heeft haar beargumenteerde voorkeur uitgesproken voor een oostelijke passage langs Hoofddorp.

Door te kiezen voor de westelijke variant met in bewoonde en toekomstige woongebieden een minimale marge om in het tracé te schuiven laat het kabinet haar voorzorgsbeginsel los en zullen ook de eigen beleidslijnen t.a.v. EMV ( Elektromagnetische Velden) niet of nauwelijks kunnen worden gehandhaafd.

Wijken en gebieden.
Door te blijven vasthouden aan de westelijke variant (globaal of niet globaal) worden tienduizenden huidige en toekomstige inwoners van de wijken Floriande (Hoofddorp), Zwaanshoek, Beinsdorp, Zwaansbroek en Lisserbroek ongewild en ongewenst geconfronteerd met een, in elk geval statistisch vaststaand, verdubbeld risico dat hun jonge kinderen leukemie opdoen.

Storend.
Het meest storende, onbegrijpelijke en onacceptabele is echter dat het kabinet haar keuze primair heeft laten afhangen van de vraag; Wat zijn de kosten?
Het kabinet hangt daarmede een prijskaartje aan de gezondheid van tienduizenden kinderen die in genoemde gebieden wonen en vooral ook zullen komen wonen.
Gezondheid is onbetaalbaar toch?
Reeds in de SMB is totaal geen rekening gehouden met bestaande wijken en toekomstige woonlocaties. Ze stonden gewoonweg niet vermeld.

Onvoldoende kennis.
Tekenend is het feit dat door de Minister van VROM op 28 mei 2007 het Instellingsbesluit EMV&G is genomen. (Elektromagnetische Velden en Gezondheid).
Zij deed dit in overeenstemming met o.a. de Staatsecretaris van EZ en de Minister van Volksgezondheid en Sport.
Doel is om meer inzicht te verkrijgen in de al sterk vermoede invloeden van deze straling op de gezondheid van mensen.
Het kabinet geeft hiermede haar onzekerheid op het gebied van EM-straling aan.
Er is echter al ruim voldoende kennis op dat gebied.
Het kabinet wil kennelijk het wiel opnieuw uitvinden. Ik verwijs naar het onderstaande rapport.
Wat is de reden dat het kabinet desondanks dit enorm dure project opstart?
Kan dit niet beter meteen worden stopgezet?

Bio-Initiative Group.
Op 31 augustus 2007 publiceerde deze groep bestaande uit zeer vooraanstaande en wereldwijd algemeen erkende wetenschappers een rapport c.q. meta-analyse onder de naam;
,,Public Exposure Standard for Electromagnetic Fields.”
Ik heb u dit rapport per e-mail op 12 oktober 2007 met de medewerking van uw commissie-assistent Mevr. M.Visscher – de la Combé doen toekomen.
Aannemelijkerwijze bevinden zich onder uw leden geen pure technici en ik verwijs daarom naar de sectie 1 van het rapport dat u als deel van het gehele rapport apart kunt downloaden op;
http://www.bioinitiative.org/report/index.htm
Het betreft een sectie van 28 bladzijden waarin onder punt V de conclusies van het rapport zijn neergelegd en waarin dringende aanbevelingen worden geformuleerd.

Schokkende uitkomsten.
De conclusie van het rapport kan ik niet anders als uiterst schokkend kwalificeren.
Samenvatting van de conclusie;
,, “Business as usual” is niet langer verantwoord. Het is niet langer verantwoord om nieuwe hoogspanningslijnen aan te leggen die mensen (dus niet alleen meer kinderen !!) blootstellen aan een elektromagnetische straling van 2mG ( 0,2 micro tesla) en hoger.

Nota: dit is dus een 50% lagere waarde dan in het advies c.q. in de beleidsregels van oktober 2005 met kenmerk SAS/2005183118 is opgenomen.
De beleidsregel zegt; 0,4 micro tesla en beperkt zich tot woningen, scholen etc.
Zoals u bemerkt evolueert niet alleen de techniek (HVDC) maar gelukkig ook de medische kennis met ongekende snelheid.
Dit rapport is zonder enige twijfel bekend op het ministerie van VROM.
Is het rapport ook bekend op het ministerie van EZ?
Zo ja, waarom is er dan geen ruchtbaarheid aan gegeven?
In september j.l. zijn er over dit rapport notabene al vragen gesteld in het Europees Parlement.

Ten onrechte.
Het kabinet gaat er ook in pkb3 nog steeds ten onrechte uit van de gedachte dat ondergrondse aanleg vele malen duurder zal zijn dan bovengrondse aanleg.
Op blz.30 van pkb3 schrijft het kabinet dat de kosten van ondergrondse oplossingen ca. een faktor 4 hoger liggen dan van bovengrondse oplossingen.
Met gebruikmaking van de M-compactmast schrijft het kabinet er dan nog bij.

Onjuiste informatie.
De gedachte van het kabinet “veel duurder” is onjuist en al langer volledig achterhaald.
Hoe is het trouwens mogelijk dat alleen TenneT de enige informatiebron is richting het ministerie en notabene aantoonbaar onjuiste informatie verschaft en dat EZ (dus ook het kabinet) van niemand anders ontwikkelingsinformatie ontvangt of zich inzet om die op eigen initiatief te verkrijgen?

De waarheid over de M-compactmast.
Deze door Tennet te ontwikkelen hoogspanningsmast werd in 2005 met veel bombarie aangekondigd en zou vele voordelen krijgen in vergelijk met de huidige hoogspanningsmasten.
Het EMV onder de mast zou aanzienlijk kleiner zijn.
De waarheid is dat met veel Europees geld na jaren studie een mast is ontwikkeld die niet aan de specificaties voldoet en dat Tennet nu o.a. met KEMA weer aan een ander type mast werkt waarvan vrijwel zeker is aan te nemen dat (als hij er al komt) deze mast, gezien de ontwikkelings- en testtermijn, aannemelijkerwijze binnen het Randstad 380 project niet meer toegepast zal kunnen worden.
Overigens, de huidige mast wordt ontwikkeld zonder Europees geld. Zal nu de eindgebruiker gaan betalen voor een praktisch onhaalbaar concept?
Waarom weet EZ en dus het kabinet niet van deze geldverslindende kwestie?
Ook in de startnotities m.e.r. wordt nog steeds gesuggereerd dat deze mast een haalbare kaart is en toegepast zal gaan worden.

Ondergronds.Onder andere Siemens, Alsthom en ABB hebben een ondergronds kabelsysteem ontwikkeld dat gebaseerd is op HVDC (hoogspanning gelijkstroom).
ABB is koploper op dit gebied en legt voor TENNET momenteel de hoogspannings-gelijkstroomverbinding aan met Noorwegen. (NorNed). Gereed einde van deze maand.
Ook zal ABB voor TENNET een soortgelijke maar zwaardere verbinding met Engeland uitvoeren. (BritNed). Gestart in de afgelopen zomer.


ABB ontwikkelde eveneens HVDC LIGHT.
Speciaal voor het ondergronds aanleggen van hoogspanningskabels en bij uitstek geschikt voor het Randstad 380 kV project.
De stelling van ABB luidt: indien de noordring Beverwijk-Zoetermeer grotendeels of geheel als HVDC LIGHT wordt aangelegd dan zal de prijs min of meer gelijk kunnen zijn aan een bovengrondse aanleg.

Nota: Gelijkstroom veroorzaakt geen EM-straling er is dus geen gezondheidsrisico.
Alle commotie gaat merendeels over EM-straling.
Voordelen; geen horizonvervuiling, geen waardedaling van percelen, nauwelijks ruimtebeslag (corridor 6 meter), geen EM-straling en geen schade aan landschap en milieu.
Per dag kan ca. 3 kilometer worden aangelegd.
Is dit voldoende bij de Vaste Commissie bekend?

Hoorzitting.
Indien dit niet of niet voldoende bekend is geef ik de Vaste Commissie met klem in overweging om, onze volksvertegenwoordigers zijnde, zich tijdens een hoorzitting door professionals te laten voorlichten.

Conclusie.
Het argument om primair vanwege de kosten !! voor de westelijke variant te kiezen is een aantoonbaar loos argument, zoals u na nader onderzoek c.q. na een hoorzitting zal blijken, hetgeen de keuze voor een geheel ondergrondse oostelijke variant probleemloos mogelijk c.q. ook door u te adviseren maakt.
Teveel kinderen zullen door de huidige kabinet’s keuze een tweemaal zo groot risico lopen op het krijgen van bloedkanker.
Overigens: 1 kind is al teveel.

Bijkomend probleem ?
De startnotitie m.e.r. (milieu effectrapportage) die sinds vandaag ter inzage ligt gaat uit van de in pkb3 aangegeven voorkeursroute en dit omdat het kabinet ( lees TenneT) zo ontzettend veel haast heeft.
Het kabinet wijkt daarmede van de normale procedure af door met de startnotitie m.e.r te komen nog voordat de Kamers zich hebben uitgesproken over het voorkeurstracé.
De startnotitie m.e.r. voor de Zuidring (Wateringen – Zoetermeer) kwam notabene in maart 2007 al van de drukker.
Het kabinet heeft bewust het risico genomen dat de Kamers niet accoord gaan, en zal in het geval van een andere routering met een nieuwe startnotitie m.e.r. moeten komen.
Dit zal uiteraard geen reden mogen zijn om niet alsnog, en bij voorkeur zo snel mogelijk, van routekeuze te veranderen.

Urgent.
Het kabinet hanteert veelvuldig de term urgent om de procedurewijziging een valabele reden te geven. Waardoor die haast is ingegeven is onbegrijpelijk, of misschien toch niet?

Tennet heeft steeds gezegd en geschreven; ,, Randstad 380 is noodzakelijk vanwege de toenemende vraag naar elektriciteit in de regio.” Dat is aannemelijk en wordt ook niet door mij betwist.
Echter;
,,Naast de toename van het verbruik neemt ook de vraag naar transport toe.” zegt TenneT.

Ook dit wordt niet door mij betwist, maar de bewering komt wel in een ander daglicht te staan indien we ons realiseren dat TenneT in juni 2007 bekend maakte maar liefst 7 contracten te hebben afgesloten met stroomproducenten over het transport van in Nederland te produceren elektriciteit.
Door de bouw van deze nieuwe centrales zal de grootschalige stroomproduktie in Nederland over 5 jaar genomen met ca. 35% stijgen.
Nederland zal binnenkort niet meer importeren maar juist heel veel stroom gaan exporteren.
Naar verwachting zullen de centrales in gebruik worden genomen tussen 2009 en 2013.
Bovendien hebben ook RWE en Essent plannen voor de bouw van kolencentrales.

Ratrace.
TenneT is in een ratrace verwikkeld om al deze klanten de mogelijkheid te bieden om het transport van de door hen opgewekte elektriciteit over het Nederlandse net mogelijk te maken.
Het Randstad 380 project moet dan wel zo snel mogelijk klaar zijn.
TenneT is een commercieel bedrijf en wil derhalve zo veel mogelijk verdienen.
Daarom haast, haast, haast.
Daarom geen ordentelijke research naar nieuwe ontwikkelingen en als de betrokken ministeries, die hun info uitsluitend van TenneT krijgen, ook de markt niet onderzoeken dan krijg je dus de situatie dat aan de inwoners van Nederland bewust een veel veiliger en nauwelijks duurder transportsysteem wordt onthouden.

Contradictie?
Tennet hanteert binnen haar onderneming twee kernwaarden t.w. kwaliteit en integriteit.
De in 2005 geïntroduceerde gedragscode neemt deze kernwaarden als leidraad.
In de gedragscode staat ondermeer;
,, TenneT houdt rekening met de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen en is gericht op innovatie op het gebied van de elektriciteitsvoorziening ten behoeve van de samenleving.”
Waarom kwam c.q. komt TenneT dan niet met het ondergrondse HVDC Light systeem naar voren en gaat TenneT maar liever door met de ontwikkeling van een “verloren” mastprincipe? Gezien NorNed en Britned is het principe tot in details bekend bij TenneT.

Wie betaalt er eigenlijk wat?
TenneT hanteert het uitgangspunt dat alle uitbreidingen c.q. wijzigingen door de consument door middel van de tarieven betaald dienen te worden.
Dat was een redelijk standpunt echter;
In de komende jaren zal TenneT nog veel dienen te investeren om haar klanten, zijnde o.a. de 7 stroomproducenten die centrales bouwen c.q. gaan bouwen, de mogelijkheid tot transport van de opgewekte stroom te kunnen geven.
Aannemelijkerwijze zal dit honderden miljoenen gaan kosten.

Vragen.
Dient de consument deze investeringen voor grotendeels exportstroom ook te gaan betalen?
Ligt het niet eerder in de rede dat de producenten deze investeringen (deels) gaan ophoesten?
Opent zich hier geen perspectief om eventuele meerkosten van het Randstad 380 project door producenten te laten betalen?


Dubbele keuze.
U kunt naar mijn mening in de komende tijd slechts tot de beslissing komen dat de verbinding 27 geheel of grotendeels ondergronds dient te worden aangelegd.
Er zijn in dat geval twee opties t.w.

Optie 1
De kabel gaat ondergronds en oostelijk langs Hoofddorp.


Optie 2
De 380 kV kabel gaat samen met de bestaande, nu nog bovengrondse 150kV lijn, ruim voor Hoofddorp ondergronds, (dat heeft geen invloed op het daar aanwezige aftakpunt), en loopt ondergronds verder door de westflank van Haarlemmermeer aan de westzijde van de N205 en kan deels de route volgen van de huidige bovengrondse 150kV lijn.
Ver voor Lisserbroek ter hoogte van de N207 splitsen de ondergrondse kabels zich.
De 150kV kabel loopt ondergronds door tot aan de ringvaart ten zuidwesten van Lisserbroek en wordt daar weer bovengronds aangesloten richting Lisse/Leiden.
De 380kV loopt ondergronds in een rechte lijn langs de N207 naar de A4 en de HSL.

Dat betekent dan eveneens;

a)Geen masten met lijnen en/of kabels meer in de kinderijke woon- en scholenwijk Floriande.(Hoofddorp)
b)Geen masten met lijnen en/of kabels meer in de kinderrijke woonwijk Lisserveld. (Lisserbroek).

Deze optie heeft dus ook het voordeel dat de huidige bovengrondse 150kV lijn, die op meerdere plaatsen tegen alle beleidsregels in veel te dicht langs woningen en langs vele scholen loopt, verdwijnt.

Ik ben ervan overtuigd, geachte leden van de commissie, dat u uit het bovenstaande uw eigen en juiste conclusies zult kunnen trekken en wens u de wijsheid toe om met voorrang de nodige initiatieven te ontplooien om te komen tot een oplossing waar de inwoners van Haarlemmermeer recht op hebben c.q. dat zij, indien nodig, met voorrang een nieuwe startnotitie m.e.r. tegemoet mogen zien. Wat heeft het voor zin om in te spreken op een startnotitie m.e.r. die gewoonweg geheel verkeerd is?


Niet de eventuele meerkosten moeten prevaleren maar de gezondheid van mensen en van hun kinderen.
U weet; De hoofddoelstelling van het SEV II is de zorg voor een betrouwbare elektriciteitsvoorziening tegen zo laag mogelijke kosten en op een maatschappelijk verantwoorde wijze.
Ik hoop dat ik u duidelijk heb gemaakt dat dit niet alleen kan maar zelfs moet met een ondergrondse aanleg van de verbinding 27.



Met hoogachting,

A.J.M.A. Roodenrijs
Tonnekamp 8
2157PN Abbenes